The Bold Move

Durf jij te kijken wat er gebeurt als je even niets doet? Start vandaag nog met zien wat er echt speelt.

Stap 1 – Inventariseer
Noem 5 situaties op dit moment die jouw aandacht vragen op school.

Bijvoorbeeld:
- Een lastige situatie met een leerling.
- Een teamlid dat vaak vragen stelt.
- Een organisatorische uitdaging.
- Een spannend gesprek of overleg.
- Een terugkerend patroon in het team.

Stap 2 – Kies één of twee
Selecteer 1 of 2 situaties waar je normaal direct een oplossing voor bedenkt of veel energie in steekt (denk ook aan piekeren en overdenken). Wat komt als eerste in je op.

Stap 3 – Stop even met oplossen
In plaats van meteen te handelen, kies één van deze formuleringen:

- “Ik laat dit nog even liggen.”
- “Ik hoef hier nu nog geen antwoord op te hebben.”
- “Ik geef mezelf ruimte om eerst te observeren.”
- “Ik kijk eerst wat er gebeurt zonder direct iets te fixen.”

Stap 4 – Observeer
Merk op wat er (direct en komende tijd) gebeurt als je even niets doet:

- Welke gedachten en gevoelens komen op?
- Wat is er daadwerkelijk aan de hand? Wie voelt zich niet gezien of gehoord?
- Wat valt je op aan de situatie als je niet direct ingrijpt?
- Welke nieuwe ideeën of inzichten komen langzaam naar boven?

Stap 5 – Noteer
Schrijf kort op wat je ziet en voelt:

- Nieuwe observaties.
- Mogelijke oplossingen of inzichten die je eerder niet zag.
- Het effect op je energie, rust en focus.

Stap 6 – Reflecteer

- Hoe voelde het om even niks te hoeven weten of oplossen?
- Wat merkte je bij jezelf en bij de situatie?
- Welke situatie zou je de volgende keer op deze manier willen benaderen?

Begin met kleine, overzichtelijke situaties. Het gaat niet om perfectie, maar om te ervaren hoeveel tijd, ruimte en nieuwe mogelijkheden je creëert door het nog even niet te hoeven weten.

Door het op deze wijze te observeren en het niet meteen op te willen lossen, ontdek je (naast dat veel ‘problemen’ zichzelf oplossen) vaak ook wat er écht speelt. Je ziet waar deze situatie werkelijk over gaat en doorziet dat deze situatie niet op zichzelf staat.

Waarschijnlijk speelt dit ‘probleem’ op meerdere vlakken en voelt iemand, of vaak een hele groep, zich niet gezien. Door hier aandacht aan te besteden, pak je het daadwerkelijke probleem aan dat vaak ten grondslag ligt aan deze specifieke situatie.

Vaak blijkt deze ene situatie een waardevolle reminder te zijn om iets veel belangrijkers aandacht te geven, zodat je gerichte en duurzame stappen kunt zetten in plaats van symptomen te bestrijden die jou vaak telkens dezelfde patronen laten herhalen.

Wat niet genomen wordt, blijft terugkomen... Landt hij al😉

Als voor jou het ‘actief niet-weten’ uit de eerste opdracht nog lastig is, dan is deze opdracht - de situatie aanvaarden of accepteren zoals die nu -een waardevolle toevoeging.

Kies één of twee situaties op school waarin je normaal gesproken direct in actie zou komen of probeert alles op te lossen. Je kunt hiervoor dezelfde situaties gebruiken als in de vorige ‘Geen Idee’-oefening.

In deze oefening gaat het erom dat je de situatie eerst observeert. Probeer de situatie volledig te accepteren zoals hij is, zonder dat je het leuk hoeft te vinden, goedkeurt of begrijpt.

Merk op wat er bij jou opkomt aan gedachten, gevoelens of ongemak.

In deze oefening is het voor nu voldoende (pittig genoeg😉) dat je aan het oefenen bent met aanvaarden en radicaal accepteren van wat er speelt, zonder het te willen veranderen of weg te willen drukken. In beide gevallen ben je dan opnieuw in ‘gevecht’ met de situatie, waarvan je kan voorspellen waar dit toe leidt...

Lees vooral de ‘tip’ hieronder voor nog meer uitleg.

Wanneer je aan het oefenen bent met de basishouding van het ‘nemen, aanvaarden en of accepteren’ zul je merken dat het vaak niet zozeer gaat om het accepteren van de specifieke situatie, maar vaak om iets in jezelf te accepteren.

De kans is namelijk groot dat wanneer je een situatie bewust niet direct oplost, de situatie moeilijk ‘neemt’ of ‘aanvaard’ zoals hij is... er toch een stemmetje in je opkomt dat zegt:

“Ja maar, dan heb ik het niet goed gedaan?”

“Wat als ze mij hierop afrekenen?

“Wat als ik steken laten vallen?”

“Ben ik wel goed genoeg?”

Oftewel... het gaat heel vaak niet meer om de situatie, maar om de angst dat jij het niet goed genoeg hebt gedaan.

Daarom gaat de deze opdracht over jou. Alles wat in jou speelt, het mooie én het minder mooie, heb je namelijk ook te leren erkennen en aan te nemen.

Vanuit systemisch perspectief is het belangrijk is dat je alles neemt zoals het is. Het gaat daarbij niet alleen om de patronen in je team of organisatie, maar ook de delen van jezelf die je liever niet ziet. Pas als jij jezelf volledig kunt nemen, kun je ook de situaties in je school nemen zoals ze zijn.

In de opdracht ga jij daarom jezelf vergelijken met een diamant. Een diamant heeft vele facetten, en elk facet vangt en weerkaatst licht op een unieke manier. Alle zijden, ook de minder glanzende!! maken samen de diamant tot wat hij is.

Alle facetten samen maken jou compleet en juist door elk facet te erkennen en te omarmen, straal je steviger en authentieker in alles wat je doet.

Download onderstaande PDF om direct aan de slag te kunnen gaan met de diamant.

Wanneer je kunt accepteren dat het is zoals het is, geef je jezelf en anderen de ruimte om nieuwsgierig te zijn, om na te denken en om te voelen.

Het betekent niet dat je je neerlegt bij een situatie of dat je het overal mee eens bent, juist niet. Wel is het de basis voor een verandering die losstaat van buitensluiten, irritatie en frustratie, een essentieel kenmerk van een stevige leider.

“We zijn zover gekomen als we tot nu toe konden komen. Als we het beter hadden kunnen doen, dan hadden we dat gedaan.”

Een bekende zin uit het systemisch werken, die jou direct laat voelen dat je trots mag zijn op wat je tot nu toe hebt bereikt.

En ja, vandaag kunnen wij een nieuwe keuze maken, met het grote verschil dat je nu een keuze maakt vanuit rust, acceptatie, trotsheid en dankbaarheid, in plaats van ergens ‘tegen’ te zijn, een tegenreactie die altijd dat bekrachtigt van wat je juist niet wilt.

Zo werken ‘systemen’ nou eenmaal.

In de video hebben we je al meegenomen in de opdracht. Hieronder hebben we alles nog even voor jou op een rij gezet om zo jouw intenties een plek te geven in je dagelijkse handelen.

Hieronder vind je de oefening nog eens, stap voor stap uitgewerkt.

Stap 1 - Scrollen met aandacht
- Pak je telefoon of laptop erbij.
- Open je fotogalerij van het afgelopen jaar: vakanties, werkmomenten, kleine dagelijkse beelden.
- Zet eventueel een fijn muziekje op.
- Scroll rustig door je foto’s en laat je raken door wat je ziet.
- Vink de foto’s aan die je blij maken, inspireren of ontroeren (meestal 4–6 foto’s).

Neem hier echt even de tijd voor.

Stap 2 - Woorden geven aan wat je voelt
Kijk naar de geselecteerde foto’s en schrijf op welke woorden in je opkomen:

- Welke gevoelens roepen deze beelden op?
- Welke kwaliteit of energie zie je terug in jezelf?

Voorbeelden:
rust – vertrouwen – plezier – avontuur – creativiteit – verbinding – vrijheid – flow

Stap 3 - Vertaal het naar nu
Vraag jezelf af:

- Wat betekent deze intentie voor de komende twee uur?
- Wat betekent dit voor mijn eerstvolgende gesprek, overleg of klasbezoek?
- Hoe wil ik vandaag aanwezig zijn?

Voorbeelden

“Als mijn woord vertrouwen is, stap ik met vertrouwen mijn overleg in en laat ik het gesprek zich rustig ontvouwen.”

“Als mijn woord verbinding of liefde is, neem ik die warmte bewust mee in mijn eerstvolgende gesprek of zoek ik vanochtend eerst even contact met degene met wie ik die verbinding meer heb op te zoeken.”

“Als mijn woord avontuur is, kijk ik met meer nieuwsgierigheid naar mijn teamproces en vraag ik vanmiddag gericht naar nieuwe ideeën van verschillende collega’s.”

Je brein herkent deze beelden en gevoelens maar al te goed, waardoor je direct kwaliteiten activeert die al in jou aanwezig zijn en jou handelen nog sterker maken. Deze woorden geven je overleg, dag of bijeenkomst richting, helderheid en een duidelijke innerlijke koers.

Gun jezelf dit kleine moment, elke ochtend opnieuw.
De vraag “Waar wil ik vandaag aandacht aan geven?” lijkt misschien eenvoudig, maar het effect is groot voor jou én voor de school om je heen. Dit is echt zo’ n oefening die je echt eerst te ervaren hebt.

Deze opdracht helpt je om dat patroon te doorbreken en bewust een nieuw, groei-gericht perspectief te kiezen.

Stap 1 - Kies een concrete situatie
Denk aan één situatie op school die nu spanning, onzekerheid of druk oproept.

Bijvoorbeeld:
- een lastig gesprek,
- een teamdynamiek die steeds terugkomt,
- een taak waarvan je denkt dat je het nooit goed genoeg doet,
- een patroon waarin je telkens vervalt.

Of neem een eerder gekozen situatie uit de eerste twee opdrachten.

Stap 2 - Welke oude uitspraak stuurt hier jouw gedrag?
Open onderstaand PDF en kijk eerlijk naar jezelf:

Welke oude uitspraak of innerlijk spreekwoord stuurt jouw handelen in deze situatie?

Bijvoorbeeld:

“Je moet roeien met de riemen die je hebt.”
“Als je iets doet, doe het dan goed.”

Kies er één (of maximaal twee) die het beste past bij jouw automatische reactie.

Vragen die helpen:

- Houdt deze uitspraak mij in beweging?
- Of houdt hij mij juist vast in oud gedrag?
- Wat maakt deze uitspraak zo ‘waar’ voor mij?

Stap 3 - Kies een nieuw, leidend spreekwoord
Bedenk een nieuw, helpend spreekwoord dat je in deze situatie liever zou laten klinken. Een uitspraak die ruimte geeft in plaats van spanning.
Eén die groei stimuleert in plaats van herhaling.

Voorbeelden:

“Rust is ook vooruitgang.”
“Wat aandacht krijgt, groeit.”
“Ik hoef het niet te weten om te mogen beginnen.”
“Leren is durven vallen.”
“Een stapje terug is soms de kortste weg vooruit.”

Je mag er ook zelf één maken, met een knipoog naar je oude uitspraak.

Bijvoorbeeld:

Oud: “Niet lullen maar poetsen.”
Nieuw: “Eerst kijken, dan kiezen.”

Of:

Oud: “Als je iets doet, doe het dan goed.”
Nieuw: “Goed genoeg is ook goed.”

Stap 5 - Herhalen, herhalen, herhalen
Nieuw gedrag ontstaat niet door één moment van inzicht, maar door herhaling.

Herinner jezelf bewust aan jouw nieuwe leidende uitspraak wanneer je merkt dat je brein terugvalt in het oude.

Ons brein grijpt graag terug op oude gewoonten, overtuigingen. Niet omdat ze zo behulpzaam zijn, maar omdat ze vertrouwd zijn.

Spreekwoorden zijn hiervan het bewijs, veel spreekwoorden zijn zo vastgeroest dat ze vandaag de dag nog steeds ons handelen bepalen.

Nieuw gedrag ontstaat niet door één moment van inzicht, maar door herhaling.
Herinner jezelf bewust aan jouw nieuwe leidende uitspraak wanneer je merkt dat je brein terugvalt in het oude.

Hoe vaker je dit doet, hoe sterker de nieuwe neurale verbinding wordt en hoe natuurlijker het wordt om vanuit dit perspectief te handelen.